Stille Gym: “niet praten en tóch communiceren”
‘Niet praten en toch communiceren,’ dat is de slogan van Stille Gym, of zoals het in het logo wordt gespeld: Ssssstille Gym! Maaike Ferf Jentink zette Stille Gym vier jaar geleden op met hulp van Chris Hazelebach, docent aan de Lerarenopleiding Lichamelijke Opvoeding (Calo) Windesheim in Zwolle. Ferf Jentink is doof geboren, maar rondde desondanks met succes een sportopleiding af aan het CIOS in Haarlem. Tijdens die opleiding liep zij wel tegen een kloof aan tussen haarzelf en haar medestudenten. Die kloof wil zij met Stille Gym proberen te dichten. “Ik hoop met Stille Gym mensen te kunnen inspireren, met als gevolg dat we elkaar beter begrijpen,” vertelt zij in een interview met SportknowhowXL.
Ferf Jentink zat tot haar zestiende op een dovenschool en werd toen zij naar het CIOS ging geconfronteerd met een nieuwe wereld. “Van de veilige omgeving waar ik makkelijk kon communiceren in gebarentaal, ging ik naar een plek waar alleen gesproken werd.” Het was een eenzaam bestaan op het CIOS. “Ik voelde een enorme kloof tussen mijzelf en mijn medestudenten en docenten omdat de communicatie verliep via een tolk of iemand die gebarentaal kon. Ik miste het directe communiceren waardoor vriendschappen en warme contacten kunnen ontstaan.”
Belemmering doorbreken
Medestudenten bleven op een afstand. “Mensen durven toch niet echt op mij af te stappen. Ik heb in het verleden fanatiek gezwommen bij reguliere clubs, daar merkte ik ook dat ik altijd zelf achter alles aan moest om aan informatie te komen. Nooit voelde iemand zich daar verantwoordelijk voor.” Omdat het CIOS een sportopleiding is, had Ferf Jentink verwacht minder afhankelijk te zijn van verbale communicatie. “Dat bleek helaas niet het geval”, vertelt zij. “De docenten dachten dat ze wel wisten hoe ze het moesten aanpakken, maar dat viel tegen. Ook zij hadden moeite met direct contact maken. Tijdens mijn opleiding ontdekte ik dat er veel onwetendheid is in de samenleving, ook binnen het onderwijs. Ik heb altijd in mijn achterhoofd gehouden dat ik daar iets mee wilde doen: de belemmering doorbreken.”
Met Stille Gym werkt Ferf Jentink aan die missie. Het zijn gymlessen voor goed horende kinderen vanaf groep 6 in de basisschool tot en met het HBO. Daarnaast is er ook een Stille Gym workshop voor coaches en trainers. “De workshop voor scholieren is meer een kennismaking met doven. Non-verbale communicatie is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Dat heeft ook te maken met de Nederlandse cultuur, waarin mensen terughoudend zijn om zichzelf te uiten.”
Andere manieren van communiceren
De Stille Gymlessen voor kinderen duren twee uur en bestaan uit twee onderdelen. In het eerste gaat Ferf Jentink met de klas op zoek naar andere manieren van communiceren en het tweede deel bestaat uit een spel in de gymzaal waarin, zonder geluid, oplossingen voor allerlei problemen worden gevonden.
De workshop voor coaches is twee keer drie uur. “Daarin richt ik me meer op hoe ze non-verbale communicatie zelf kunnen implementeren in hun eigen lessen”, aldus Ferf Jentink. “Sommige mensen willen misschien leren hoe ze bondiger kunnen lesgeven. Dat ze met minder woorden een duidelijkere uitleg kunnen geven.”
Ferf Jentink heeft inmiddels al op meer dan 75 scholen stille gymlessen gegeven en de reacties zijn over het algemeen enthousiast. “De docenten/trainers zijn vaak erg positief. Het valt ze vooral op dat de groepen zo geconcentreerd werken en heel stil zijn. Ik doe iets heel anders dan de docenten zelf gewend zijn en daar leren ze vaak zelf ook van. Ik communiceer in mijn lessen uitsluitend non-verbaal dus wie niet oplet, mist informatie. Dan kan soms demotiveren, maar de meeste deelnemers ontdekken vrij snel de voordelen van non-verbale communicatie. Zij gaan bijvoorbeeld beter kijken.”
Missie
Stille Gym! is een van de projecten waarmee Ferf Jentink onder de noemen FJMove werkt aan haar missie om mensen bewuster te maken van de mogelijkheden van non-verbale communicatie: “Ik zou graag zien dat meer mensen durven om non-verbale communicatie te gebruiken in hun lessen/in de gymzaal en op het veld. Niet alleen doven hebben baat bij non-verbale communicatie, maar bijvoorbeeld ook vluchtelingen en mensen met allerlei soorten beperkingen of met een taal- of spraakprobleem. Door non-verbale communicatie te zien als een onderdeel van de algehele communicatie wil ik de aanname doorbreken dat gesproken taal de enige manier is.”
Voor meer informatie: www.stillegym.nl