Sportopleider Ine Klosters: “Goed communiceren kun je leren”

Trainers en coaches communiceren veel: verbaal of non-verbaal, afkeurend, coachend of opbouwend, kort of langdradig. Iedere trainer/coach hanteert zijn of haar eigen manier van communiceren. Steeds meer trainers en coaches zijn zich echter bewust van de manier waarop zij communiceren Helaas ontbreekt het in de praktijk nog aan differentiëren, zodat de boodschap bij iedere speler goed aankomt. “Tijd voor actie!” vindt Nevobo opleider Ine Klosters.

Differentieer in je manier van communiceren

Differentiëren in je manier van communiceren is van essentieel belang. Het is belangrijk om je boodschap én de manier waarop je deze brengt af te stemmen op het type speler. Hierdoor kan de speler jouw aanwijzingen gemakkelijker oppakken. Klosters, naast opleider ook coach van het Nederlands dames doven volleybalteam, ervaart dit zelf ook. “Met een teamsport heb je te maken met spelers die jouw aanwijzingen moeten ontvangen. Als ik mijn eigen communicatie niet aanpas aan de verschillende voorkeuren op het gebied van communicatie van mijn spelers, wordt het een lastig verhaal. Niet iedereen zal mij dan ‘horen’. Kortom, ik moet differentiëren in mijn manier van communiceren om iedereen te bereiken.” Ooit trainde Klosters een jongetje dat rechtstreeks uit Afghanistan kwam en alleen Afghaans sprak. Ondanks dat ze de taal niet spreekt, kon ze de jongen toch een leerzame training bieden. Door veel oogcontact te maken, alles voor te doen en met non-verbale communicatie lukte dat goed. “Het is dus best mogelijk, als je goed kijkt naar wat een ander nodig heeft.” Dat is volgens de ervaren trainster niet anders als je met een dove of slechthorende werkt: “De meesten spelen gewoon in reguliere teams. Dan komt het aan op jouw aanpassingsvermogen, want je kan van de speler niet verwachten dat die beter gaat horen.”

Nationaal doventeam

Ook in het nationaal dames doven volleybalteam geldt dat iedere speelster haar boodschap op een andere manier ontvangt. “De gebarentolk staat naast me. Het is geweldig dat ze mijn woorden ‘live’ vertaalt, maar liever weet ze vooraf wat ik ga zeggen. Dat is best lastig als je redelijk spontaan communiceert, maar het lukt ons goed over te brengen wat ik bedoel.” De slechthorende speelsters zijn, zolang ze een gehoorapparaat in hebben, niet afhankelijk van de tolk. “Ze kunnen een deel horen, zijn enorm creatief met het invullen van de gemiste delen en kunnen goed liplezen.” Bij officiële wedstrijden is het gebruik van gehoorapparaten verboden. Zeker als er omgevingsgeluid aanwezig is, ligt er dan een uitdaging voor het team, want niet alle speelsters zijn bekend met de Nederlandse gebarentaal.

Tips voor trainers met spelers met een auditieve beperking

Klosters heeft een eigen communicatiemethode bij het nationaal doventeam. Ze deelt graag een aantal van haar gouden regels met andere trainers:

• Stem met de speler af wat hij qua communicatie van je nodig heeft;
• Vraag aan de speler wat hij een fijne plaats vindt om feedback te krijgen;
• Zorg dat je geen fel licht in je rug hebt, want dan is liplezen niet mogelijk en kan je non-verbale gedrag niet worden afgelezen;
• Zoek een rustige plaats in de zaal op en ga altijd met je rug naar omgevingsgeluid staan, zodat er geen omgevingsgeluid van de andere kant komt;
• Beperk het omgevingsgeluid zoveel mogelijk;
• Praat rustig en articuleer duidelijk (maar overdrijf niet);
• Zoek oogcontact;
• Vraag na of de boodschap helder was;
• Gebruik een tolk (de dove speler kan deze zelf regelen).

Ongehoord Sportief  

Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat 8,8% van de huidige jongeren binnen tien jaar gehoorschade zal hebben, alleen al door het met koptelefoon luisteren van muziek op de telefoon. “De kans dat je iemand in het veld hebt staan die niet optimaal kan horen wordt dus alleen maar groter”, voorspelt Klosters.

Ongehoord Sportief is een samenwerkingsverband tussen partijen uit de sport (Gehandicaptensport Nederland en de KNDSB) en partijen met expertise over de doelgroep auditieve beperking. Gezamenlijk gaan wij de uitdaging aan om de sportparticipatie onder mensen met een auditieve handicap te verhogen en de belemmeringen uit de weg te halen. Het overkoepelend doel is om de sportparticipatie en het sportplezier van mensen met een auditieve beperking te verhogen. Zodat sport en bewegen voor iedereen toegankelijk is, waarbij iedereen in zijn/haar eigen omgeving kan sporten onder deskundige begeleiding.

Eén van de doelen is integratie van de dovensporten bij de reguliere bonden, zoals de Nevobo. Klosters of één van haar collega-opleiders kunnen jou verder helpen op het gebied van effectief communiceren tijdens trainingen en wedstrijden. Neem contact op via deze link en zet een volgende stap in het beter toegankelijk maken van jouw trainingen voor sporters met een auditieve beperking.ΩΩ