“Ik kreeg het advies: Stop nooit met golf”
In onze nieuwe serie “Gedreven door sport” lees je verhalen van sporters over de kracht van sport, het overwinnen van obstakels en jezelf kunnen zijn binnen een team. In deze tweede editie vertelt Leonie Warringa over haar passie voor golf en carrière als arts.
Leonie Warringa (34) is internist in opleiding, maar ze had ook kunnen kiezen voor een leven als professioneel golfster. Ze speelt op het hoogste niveau in de Nederlandse competitie en is wereldkampioen golf voor doven en slechthorenden. “Ik denk dat ik altijd meer bewijsdrang heb gehad omdat ik slechthorend ben.”
Leonie koos uiteindelijk voor een carrière als arts. Haar leven volledig wijden aan golf, ondanks aanmoediging van de bond, zag ze niet zitten. Maar om haar andere droom te bereiken, bleek sport belangrijker dan ze vooraf had gedacht.
Golf houdt haar ook nu in haar drukke leven stabiel. Het brengt haar positieve energie, waardevolle vriendschappen met andere sporters -zowel dove, slechthorende als horende- en als tiener gaf de sport haar zelfvertrouwen. “Ik was er goed in. Won prijzen, reisde naar het buitenland voor wedstrijden.”
Fluitsignaal
Op het eerste gezicht was er geen reden voor minder zelfvertrouwen. Leonie, geboren met een ernstige gehoorbeperking, deed als kind alles wat haar leeftijdsgenoten ook deden. Het enige verschil was de logopedie die ze kreeg om haar stem goed te leren gebruiken. “Ik klink blijkbaar alsof ik een beetje verkouden ben. Wat anderen precies horen weet ik niet, maar ik hoor een stuk minder en anders.”
Ze zat op een reguliere school, hockeyde met vriendinnen. Niet de reacties van anderen maakten haar onzeker, dat gevoel kwam van binnenuit, vertelt ze. “Op het hockeyveld hoorde ik bijvoorbeeld het fluitsignaal niet. Aanwijzingen van mijn coach of teamgenoten miste ik. Niemand maakte daar een groot probleem van, maar het voelde alsof ik steeds achter de feiten aanliep.”
Ook tijdens haar studie bleef het soms ingewikkeld. “Stappen vond ik in het begin leuk en spannend. Ik werd lid van een studentenvereniging. Maar aan het eind van zo’n stapavond was ik kapot. In rumoerige ruimtes hoor ik niets, en met weinig licht kan ik moeilijk spraak afzien. Ik moest zo hard mijn best doen om gesprekken te volgen en dat maakte onzeker. Toen ik steeds verder kwam met golfen, was dat een mooie vervanging. Ik moest ‘s morgens fris zijn voor een training die mij juist vertrouwen gaf.”
Akoestiek
Golf is een sport waarin ze én heel goed is én waar ze bijna geen drempels ervaart. “Qua akoestiek geeft golf weinig problemen, en het is grotendeels individueel. Je hoeft minder te overleggen dan bij een teamsport als hockey.”
Leonie doet al snel mee in de hoofdklasse van Nederland (ze was tweemaal landskampioen) en speelt ook internationale wedstrijden. In 2012 wordt ze gevraagd voor het WK voor doven en slechthorenden in Japan. “Ik kende dat helemaal niet, maar was meteen enthousiast. Ik had een doel voor ogen en trainde keihard. En toen won ik dat kampioenschap. Heel bijzonder.”
Op het WK ontmoette ze voor het eerst andere slechthorende sporters. “Dat voelde als een warm bad. De dovencultuur is zo expressief. Ik vond het prachtig hoe ze vertelden over golf, hoe ze dan uitbeeldden hoe ze een bal sloegen. Met veel emotie, zulke levendige verhalen.”
Bij golf voor doven en slechthorenden speelt iedereen zonder gehoorapparaat. “De beweging is hetzelfde, maar de beleving is anders. Ik hoor dan niet of mijn club de bal raakt. En het is zo stil. Even een praatje tussendoor zit er niet in.”
Écht begrijpen
Achteraf denkt ze dat het haar had geholpen als ze eerder in contact was gekomen met doven en slechthorenden. “Dat gevoel dat je soms hebt — dat je altijd 1-0 achterstaat — kon ik ineens delen. Toen ik mijn man kort daarna leerde kennen, die ook slechthorend is, voelde het precies hetzelfde. Iemand die écht begrijpt hoe het is om gehoorbarrières te ervaren, dat had ik tot dat moment meer gemist dan gedacht.”
“Toch had ik op het WK het gevoel met één been in de dovenwereld te staan en met het andere in de horende wereld. In de dovencultuur voelde ik me welkom en vertrouwd, maar ik merkte ook dat veel van hen een andere weg hadden bewandeld. Ze waren verbaasd dat ik arts was en Engels sprak en verstond. Liplezen in een andere taal is echt een vak apart. Ik ben speciaal naar Cambridge (UK) gegaan om Engels te leren liplezen. Dat leek me belangrijk voor mijn carrière. Maar dat ik die kans had gekregen, is niet vanzelfsprekend.”
Ondertussen werkte Leonie hard aan haar medische carrière. Haar opleider in het ziekenhuis moedigde haar aan om specialist te worden in plaats van huisarts, zoals ze eerst van plan was. “Ik dacht: ik hoor slecht. Voor mij zijn er tien anderen. De grote gehorige ruimtes, de drukte in een ziekenhuis — ik dacht dat het te hoog gegrepen was.”
Onverwachte steun
In haar werk bleek golf een onverwachte steun. “Ik werd gesponsord door een bedrijf dat gehoorapparaten maakt. Door de korte lijntjes kreeg ik geavanceerde microfoontjes en apparatuur die geluid direct naar mijn gehoorapparaat sturen. Zelfs de telefoon op de afdeling kan ik eraan koppelen, waardoor ik draadloos kan bellen — iets wat toen nog heel nieuw was. Voor de vorm hield ik toch maar een telefoon bij mijn oor. Inmiddels is de technologie verder ontwikkeld, maar zonder die sponsor had ik destijds die mogelijkheden in mijn werk niet gehad. En dat heeft het een stuk makkelijker gemaakt.”
Tegenslagen
Leonie ervaart nu dat haar gehoorbeperking nauwelijks een belemmering is. “Laatst moest ik een lezing geven en verstond ik een vraag uit de zaal niet. Daar baal ik dan wel even van. Mijn man herinnert me eraan om te focussen op wat wél goed ging.”
Ze werkt aan haar proefschrift en wil zich daarna verder specialiseren. Het WK golf voor doven en slechthorenden dit jaar slaat ze over — ze is zwanger van haar vierde kindje. “Mijn oudste dochter van drieënhalf weet niet beter dan dat ze ‘s ochtends even moet wachten met praten tot we onze ‘oortjes’ in hebben.”
“Ik denk dat mijn beperking me ook sterk heeft gemaakt. Ik heb gemerkt dat ik tegenslagen aan kan. Dat ik na het vallen altijd weer opsta. Mijn tweede kindje verloor ik tijdens de tweede helft van de zwangerschap. Dat was en blijft verdrietig. Mijn psycholoog van toen stelde voor om meer rust in te bouwen voor de verwerking en om sport op een lager pitje te zetten. Maar toen ik vertelde over een wedstrijd, dat ik zoveel leuke mensen had gesproken en hoeveel energie ik ervan kreeg, zei ze: ‘Stop alsjeblieft nooit met golf.’ Tijdens golf kan ik rustig nadenken, het leven overzien, genieten van buiten zijn, en fysiek bezig zijn. Het is een soort ideale mindfulness voor mij.”
Advies voor doven en slechthorenden
“Wees lief voor jezelf. Blijf anderen vragen om een microfoontje te dragen of om in het licht en op een rustige plek te gaan zitten, als dat mogelijk is. Ik weet ook dat dit energie kost, vooral als je onzeker bent. Maar als je het niet doet, mis je het gesprek, kun je niet meepraten. Dit versterkt de onzekerheid en je kunt je snel buitengesloten voelen. Mensen willen echt helpen, en alles wordt makkelijker als je gesprekken kunt volgen. Blijf dus aandacht vragen voor wat je nodig hebt.”
Tip voor horenden in de sport:
“Je hoeft niet overdreven te articuleren als je merkt dat iemand slechthorend is. Dat is onnodig. Vraag gewoon hoe je kunt helpen.”
Geschreven door Roos Oosterbaan
Fotografie door Philip Meijer